Yerden ısıtma günümüzden üç bin yıl önce “Arzava Uygarlığı” döneminde Güneybatı Anadolu’nun yüksek platolarında güneş ışınlarını absorbe ederek mermer sarnıçlarda ısıtılan suların, kentlerdeki çift tabanlı mermer bina zeminlerinin kanallarından akıtılarak konutlar ısıtılmış ve bu teknik Orta Asya’dan Kuzey Çin ve Tibet’lere kadar yayılmıştır. Romalı bir balıkçı olan “Galus Sergius Orata” yerden ısıtma sistemini Roma kentinin havuz ve banyolarına uygulayarak belki de imparatorluğun çöküşünü süratlendiren bu olaya “Hypokausten” adını vermiştir. Bu sistemin en güzel örneklerinden biri “Antik Efes “kentinde mevcuttur. Antik Efes kenti bu sistem ile ısıtılmıştır, buna dair uygulanmış sistemi yerinde gezip görmek mümkündür.
Yerden ısıtma sistemi Almanya’da 50 yıldan uzun bir süredir uygulanmaktadır. Yeni yapılan yapıların da % 40′nda yerden ısıtma uygulanmaktadır. Bu sistem ülkemizdeki yapılarda ise 25 yıldır uygulanmakta ve devam etmektedir. Günümüz de enerji konusu önem arz etmekte olup bundan dolayı ısıtma sisteminde de tasarruflu ısınma ekonomik daha da önem kazanmıştır.
Nasıl Uygulanır?
Yer kaloriferinin günümüzde en yaygın olanı, taban altına döşenen plastik esaslı serpantin donatısı içindeki su sirkülasyonu ile taban yüzeylerinden homojen ısı dağılım sistemidir. Isı serpantinlerini taşıyan taban ısı yalıtımı ve buhar kesici örtü ile kenar dilatasyonları ve modülasyon lamaları, sistemin altyapısını oluşturur. İç mekanlara dağıtım merkezi bir kolektörden, çok katlı binalarda düşey dağıtım ise, tek ana kolondan sağlanır. İç mekanların değişik ısı ihtiyaçları ve kontrolü manuel veya elektro-statik valf ve duvar termostatları ile ayarlanır. Isı serpantinleri ile ısıtılan hacim arasındaki ısı köprüsü taban zeminlerine dökülen şap betonudur.
Binamızın her katında yer kaloriferi uygulanabilir. Isıtma kazanından her katın kolay ulaşılabilecek bir bölgesine (merdiven holü, banyo kapı arkası, vs.) plastik folyolu borular ile uygun yerden kolon çıkılarak dağıtım kolektörü dolabı konur. Bu dolaptan odalara yerden ısıtma borusu ile modülasyon yapılarak suyun oda içinde dolaşması sağlanır. Bu sistemin uygulanması çok basit olup yapının herhangi bir bölgesinde ısıtma cihazı (Radyatör, Fan-coil, vs.) gözükmediğinden oda içindeki tefrişte kolaylık sağlar.
Yerden ısıtma toz yapar mı?
Yaşadığımız mahallin içerisinde uçuşan tozların nedeni ortamdaki hava akımıdır. Hava akımının sebebi ise, mekandaki sıcak hava ile soğuk havanın yer değiştirmesidir. Bir ortamda gözle göremediğimiz tozların yanması ve havada yükselmesi ancak yüksek sıcaklıklarda mümkündür. Sobalı ve radyatörlü bir binada radyatörlerin arka taraflarına baktığımızda duvarların kirlenmiş olduğunu görürüz, özellikle de perdelerimiz çok çabuk kirlenir. Buda yüksek sıcaklıkta yanan kalorifer sisteminde radyatörlerimize gelen suyun en az 50°C olduğundan gözle göremediğimiz tozların yanmasını ve yükselmesini sağlar. Toz yanması 50°C den sonra başlar. Yerden ısıtma için kullanılan ısıtma kazanın gidiş suyu rejimi 45-50°C dir. Sistemde dolaşan Su ise 30°C ılık sudur. Döşeme yüzeyine gelen hissedilen sıcaklık da 25°C dir. Yerden ısıtma, yüksek sıcaklıkta çalıştırılmaz, bundan dolayı mahalde sıcak soğuk hava dolaşımı olmadığından (her noktadan hava sıcaklığı aynı derece de ve aynı anda yükseldiğinden Uniform bir ısı elde edilir) toz yapması mümkün değildir. Bu nedenden dolayı da Halılarda oluşan mite böcekleri ve nem oluşumu da yerden ısıtmada yoktur.
Yerden ısıtma mite böceklerinin yaşamasını destekler mi?
Almanya’nın Mönchengladbach şehrinde bulunan "Gesellschaft für angewandte experimentelle Allergieforschung" (Alerjiye dayanan deneysel tatbikatları araştırma cemiyeti) tarafından bir deney gerçekleştirilmiştir. İnceleme objesi olan döşeme üzerindeki boydan boya halıların altında taban kaloriferi bulunan 11 oturma odasının sekizinde hiçbir mite böcekçiğine, yani ev tozu içinde barınan hayvancıklara rastlanmamıştır. Odalardan üçünde ise sadece mite böceği leşi tespit edilmiştir. Radyatörle ısıtılan odalarda daha yüksek oranlarda mevcut olan nemli hava nedeniyle taban döşemeleri hizasında beher m² de bu mite böceklerinden 30,000 tanesine rastlanmaktadır.
Kireçlenme ve paslanma yapar mı?
Teknolojinin gelişmesinden dolayı artık tesisatlarda plastik borular kullanılmaktadır. Plastik borular maliyet, ömür ve montaj kolaylığı bakımından tesisatımızda olumlu faydalar sağlamaktadır. Yerden ısıtma tesisatında kullanılan döşeme altı boruları plastiktir. Kalorifer suyunu taşıyan Ana kolon boruları plastik hatlardan veya paslanmaz borulardan oluşur. Katlarda ise ana kolonlara bağlanan ve odaları besleyen kollektör grupları da pirinç ve paslanmazdan imal edilmiştir. Kireçlenme ve paslanma sistemde böylece yok edilmektedir. Yine Su sıcaklığı 45-50 °C rejiminde olduğundan kireçlenme, paslanma, tortu oluşmaz ve borular tıkanmaz.
Yerden ısıtma borularındaki ısı verimi ve su miktarı nedir ?
1 m yerden ısıtma borusundan 20 Kcal/h ısı verimi alınır. 1 m yerden ısıtma borusunda 0.08 litre su, 100 m yerden ısıtma borusunda ise sadece 0,8 litre su miktarı vardır.
Yerden ısıtma boruları zamanla patlarmı ?
Yerden ısıtma sisteminin malzeme ve uygulamaları her sistemde olduğu gibi kaliteli ve projesine uygun uygulama yapan firmalar tarafından yapılması gerekmektedir. Yerden ısıtma sistemi yekpare döşenen hiç ek yapılmadan uygulanan bir sistemdir. Uygulama kurallarına dikkat edilerek yapılan ve üstü kapanan bir yerden ısıtma sistemi dış etken ve doğal afet vb.bir etki olmadığı sürece kendiliğinden patlamaz.
Yerden ısıtmalı sistemim dış etkenlerden dolayı zarar gördü ne yapmalıyım?
Yerden ısıtmalı bir eviniz var ve tadilat yaptırıyorsunuz, örneğin ustaya veya firmaya dikkatli olmasını söylediniz, ama yinede matkabı ellerinden kaçırdılar ve döşemede delik açtılar veya kırarak sisteminize zarar verildiler.
Bu sizi korkutmasın çözümü imkansız değildir.Yerden ısıtma sisteminde su olduğundan taban yüzeyinizde ıslaklık oluşur ve sadece o bölümün kollektör üzerinde mini vanasını kapatılarak diğer bölümlerle ilişkisi kesilir. Yerden ısıtma firmaları tarafından gelen servis,ıslak olan bölümün etrafını açarak “ek rakor” tabir edilen malzemeyle onarımı gerçekleştirir.
Hangi binalar’da uygulanabilir ?
Konut (Daire, Villa, Okul, hastane, Cami, Toplu konutlar (Kooperatif), Türk hamamı, yüzme havuzları, seralar, hava alanları, yollar vb. sıcak döşeme istenen mekanlarda kullanılarlar.
Yerden ısıtmada hangi yakıt kullanılmalıdır.
Yerden ısıtma tesisatında her türlü yakıt kullanılabilir. Yakıt sistemi kullanıcının ve o bölgenin imkanlarına göre değişebileceğinden bu konuda bir yakıt sınırlaması yoktur. Bundan dolayı kalorifer sisteminde kullanılan kazan kombi gibi cihazlar içinde sınırlama getirilemez. Sistemin suyunu ısıtan kazan veya kombi gibi ısıtıcılar düşük su sıcaklıklarında çalışacağından özel bir tertibat olması gerekmez.
Yerden ısıtma, binaların hangi aşamasında yapılmalıdır ?
Yerden ısıtma, binalardaki inşaat anında, pis su ve temiz su tesisatlarının bitirilip, iç sıvaların yapılması ile kaba beton üzerinde zemin döşemesi yapılmadan önce döşenir. Üzerine şap atılarak zemin döşemesi tamamlanır. Yerden ısıtma döşemesi bu şekilde ekstra bir çalışma yapılmadan çabucak bitirilir.
Bitmiş daire ve binalarda yerden ısıtma yapılabilir mi ?
Yerden ısıtma uygulanacak dairelerde döşemeyi yenilenecek veya tadilat yapılacak ise döşeme kırılarak yapılabilir. Ya da döşeme kırılmadan tavan yüksekliğine de bakılarak mevcut zemine de yerden ısıtma yapılır. Üzerine tekrar döşeme ile şap yapılır. Bu şekilde bir işlem yapıldığında bina veya daire içi kapılarının yükseklikleri tekrar ayarlanır.
Sağlıklımıdır?
Hesap edilerek bulunmuş, aslına uygun gerçek ısı kayıp miktarları ile uygulanan yerden ısıtma sistemleri, yapılarda üniform ve insan anatomisine uygun bir yaşama ortamı yaratır. Sağlıklı bir insanın koltuk altı sıcaklığı 36,5 °C dir. Sağlıklı bir insanın çevresindeki bulunan havada 20 ile 22°C dir. Ayak taban yüzeylerinin ise 23-25°C de tutulması en idealidir. Bundan dolayı 23-25°C de tutulmak istenen ayak taban sıcaklığına yakın bir döşeme ısısı sağlığımızı ve konforumuzu devam ettirecektir.
Büyüklerimiz bizlere çorabını giy!, ayağın üşümesin, terliklerin nerde?
Yalın ayak gezme! sözleriyle de ayaklarımızı sıcak tutmanın önemini küçük yaşlardan itibaren tembihlerler. Ayak sıcaklığında olan bir döşeme, ayak sağlığımız için de en ideal ortamı yaratacaktır.
Okulda, grip olan bir öğrenciden dolayı, klasik sistemlerde hava sirkülasyonu olduğu için çoğunluktaki diğer öğrencilerde grip olurlar. Yerden ısıtmalı sistemde hava sirkülasyonu (sıcak hava ile soğuk hava yer değişimi) yoktur. Isınan hava yerden yukarıda doğru çıkar. Klasik sistemlerde sıcak hava önce yukarı çıkar soğuk hava ile yer değiştirir. Yerden ısıtma Her noktadan yükselen ısıtma sistemidir. Bundan dolayı da sağlıklı bir sistemdir.
Yerden ısıtma pahalı bir sistem midir?
Yerden ısıtma ilk yatırımda diğer kaliteli ısıtma sistemlerden %20, işletme giderlerinde %50 tasarruflu sağlaması ve bakım giderlerinin çok az oluşundan dolayı daha ekonomiktir. Aynı zamanda konforlu ve çevre dostudur.
Bazı binalarda varolan yada uygulanan ahşap döşeme ızgarası üzerine yada içine yerden ısıtma yapılabilir mi?
Izgaraların arasına yerden ısıtma sistemi yapılabilir. Bu uygulamada ızgara arasına yapılan borulamanın üzerine ızgara mesafesine kadar şap atılır, bu işlemden sonra ızgara üzeri ahşap kaplama uygulaması tamamlanır.
Yerden ısıtma yapılan bir mahalde iç ortam havası nasıldır?
Dortmund Şehir Kliniğinin gerçekleştirdiği bir araştırmaya göre bir insanın kendini ferah hissetmesi, kendi vücudunun dışarıya verdiği ısı oranı ile bağlantılıdır. İnsan vücudu, hava sıcaklığından oluşan kendi termik çevresine, ışınlara bağlı hararete, hava akımı hızlarına, havadaki nem oranına, fiziki aktivitelere ve giyeceklere karşı tepki verir. Yerden ısıtma, oda ısı derecesini öyle bir şekilde ayarlar ki, ortaya ideal bir ısı derecesi profili çıkar. Isı, ışınları %60 oranında azaltır. Bu da insanlar tarafından doğrudan doğruya algılanabilen en hoş ısınma şeklidir.
